آهن اسفنجی

آهن اسفنجی چیست؟ آهن اسفنجی به انگلیسی (Sponge Iron) از مواد اولیه مورد نیاز کوره ها و کارخانجات تولید مقاطع فولادی است که با قیمت و کیفیت های مختلف به فروش مرسد. این محصول به دلیل کاهش ضایعات آهن و همینطور افزایش قیمت آن و مشکلات زیست محیطی که تولید آهن در کوره بلند دارد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در ایران انواع آهن اسفنجی باکیفیت در بورس کالا معامله میشود و توسط مجتمع های فولادسازی این محصول خریداری میشود. همچنین در صورت تمایل «افزایش نرخ آهن اسفنجی زمستان 1403» را مطالعه بفرمایید. در ادامه مقاله سایت قشم آهن تامین کننده میلگرد و تیرآهن به معرفی آهن اسفنجی و کاربردهای آن اشاره شده است.

آهن اسفنجی چیست؟

آهن اسفنجی (به انگلیسی Sponge Iron) از احیای مستقیم سنگ آهن (به انگلیسی Direct Reduced Iron) به دست می آید و در صنعت فولادسازی کارخانجات تولید آهن آلات مورد استفاده قرار میگیرد.

دلیل نام آهن اسفنجی فرآیند به دست آمدن آن است که در احیای مستقیم سنگ آهن بدون ذوب شدن به شکل مستقیم از اکسیژن خود تفکیک می شود و  به دلیل شباهت به شکل اسفنجی دارای سوراخ‌های کوچکی است و آهن اسفنجی نام گرفته است. در روش‌های احیای مستقیم ماده‌ احیاکننده‌ مورد استفاده، می‌تواند ذغال‌سنگ یا گاز طبیعی باشد که البته استفاده از ذغال‌سنگ سابقه‌ی طولانی‌تری دارد. در هر دو فرآیند هدف اصلی بیرون آوردن اکسیژن

کاربرد آهن اسفنجی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای آهن اسفنجی در کوره‌های القائی و تولید آهن و فولاد خام می باشد. میتوان گفت که استفاده از این محصول، در کوره های القائی قادر است که نزدیک به 50%، جایگزین قراضه شود. ولی کاربرد آن در کوره القایی، نیازمند دانش فنی و تجربه می باشد. همچنین استفاده از این محصول تحولی بزرگ در ریخته گری مداوم صنعت فولاد می باشد. تقریبا در همه روش‌های تولید فولاد استفاده از آن مقدور می باشد. بسیاری از واحدهای کوچک و بزرگ تولید فولاد در کشور از این روش‌ها استفاده می‌کنند. ایران منابع طبیعی در دستر‌س تری برای احیای مستقیم دارد. این محصول جایگزین مناسبی برای ضایعات آهن می‌باشد، بنابراین درصد بالایی از مواد اولیه جهت تامین ذوب مورد نیاز واحدهای فولادسازی را می‌توان به جای استفاده از ضایعات، از طریق این محصول تامین کرد.

مزایا استفاده آهن اسفنجی

در ادامه مقاله سایت قشم آهن تامین کننده میلگرد و تیرآهن برخی از مزایا استفاده این محصول در صنعت فولادسازی اشاره عنوان است.

1. عاری از عناصر زاید: در این محصول عنصرهای زاید قراضه فولادی مشابه روی، مس، قلع و … وجود ندارد.
2. خنک کننده در کوره‌های اکسیژنی: این محصول را می شود به عنوان یک عامل خنک کننده جایگزین قراضه آهنی در واحدها و کوره های اکسیژنی نمود.
3. خلوص بالا: این محصول در مقایسه با قراضه فولادی دارای عناصر مزاحم مثل سولفور و گوگرد پایین تری است.
4. بهینه در در کوره‌های قوس الکتریکی: این محصول در کوره‌های قوس الکتریکی امکان استفاده از ذغال نامناسب و ناخالص را با خصوصیت واکنشی بهتر ایجاد می‌نماید.
5. قابل استفاده در فولادسازی الکتریکی: این محصول امکان استفاده در قسمتی از مواد شارژی فولادسازی الکتریکی را دارد.
6. افزایش بهره‌وری: به دلیل اندازه مشخص و یک دست آهن اسفنجی بهره‌وری افزایش می یابد.

تولید آهن اسفنجی

تولید این محصول شامل چند مرحله اصلی است که به طور کلی به روش کاهش مستقیم (DRI) انجام می‌شود. مراحل تولید به شرح زیر است:

سنگ آهن: انتخاب سنگ آهن با خلوص بالا، که معمولاً دارای عیار بالا (بالای 60%) باشد.

کاهنده‌ها: معمولاً از گاز طبیعی (CH₄) یا کربن جامد (زغال‌سنگ یا کک) استفاده می‌شود.

آماده‌سازی مواد اولیه

غربالگری: سنگ آهن خرد و غربال می‌شود تا اندازه مناسب برای کوره‌های کاهش مستقیم به دست آید.

آسیاب: در برخی موارد، سنگ آهن آسیاب می‌شود تا به صورت پودر درآید.

کاهش مستقیم

کوره‌های کاهش: مواد اولیه در کوره‌های کاهش مستقیم با دماهای مشخص (معمولاً بین 800 تا 1200 درجه سانتی‌گراد) قرار می‌گیرند.

روند کاهش: گاز کاهنده (عموماً گاز طبیعی) با سنگ آهن واکنش داده و اکسیژن آن را حذف می‌کند. این فرآیند باعث تولیدمحصول می‌شود.

تولید محصول

تجمع ذرات آهن: آهن تولید شده به صورت ذرات اسفنجی در می‌آید و این ذرات معمولاً حاوی حدود 90-94% آهن هستند.

جدا سازی و تخلیه: محصول اسفنجی از کوره خارج و در شرایط کنترل‌شده خنک می‌شود.

بسته‌بندی و ذخیره‌سازی

این محصول پس از خنک شدن بسته‌بندی و برای حمل و نقل به کارخانه‌های فولادسازی آماده می‌شود.

بازیابی گازها و مدیریت آلاینده‌ها

در طول فرآیند، گازهای تولیدی باید بازیابی و تصفیه شوند تا آلودگی کمتری به محیط زیست وارد شود.

این مراحل کلی تولید آهن اسفنجی را نشان می‌دهد و بسته به نوع کوره و فناوری مورد استفاده، ممکن است تفاوت‌هایی وجود داشته باشد.

کیفیت آهن اسفنجی

همانطور که در بالا عنوان شد کیفیت و قیمت انواع آن با یکدیگر تفاوت دارد. برای تشخیص دادن کیفیت آهن اسفنجی موارد زیادی وجود دارد که مهم ترین آن ها سه مورد زیر میباشد.

درصد خلوص آهن(Fe)

یکی از ملاک های اصلی کیفیت آهن اسفنجی میزان درصد خلوص آن است که تا 95% می‌‌رسد. آهن با خلوص بالاتر، بهره وری بیشتری در فرآیند فولاد سازی دارد.

میزان ناخالصی ها

میزان عناصری مثل فسفر، گوگرد و سیلیس در ابن محصول باید در کمترین میزان باشد، چرا که این ناخالصی ها می توانند به کیفیت فولاد آسیب وارد کنند.

میزان کربن

میزان کربن که در آهن اسفنجی وجود دارد نباید از حد استاندارد بیشتر شود چرا که ممکن است خواص فیزیکی و شیمیایی آن را تغییر دهد.

تولید آهن اسفنجی در ایران

در ایران، چندین کارخانه بزرگ تولید آهن اسفنجی وجود دارد که نقش مهمی در تأمین نیازهای صنعت فولاد کشور دارند. برخی از این کارخانجات عبارتند از:

کارخانه آهن و فولاد اصفهان

این کارخانه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آهن اسفنجی در ایران است و با استفاده از فناوری‌های مدرن، به تولید این محصول با کیفیت بالا مشغول است.

کارخانه فولاد خوزستان

فولاد خوزستان یکی از مهم‌ترین واحدهای تولیدی در زمینه آهن و فولاد است که آهن اسفنجی را به عنوان یکی از محصولات اصلی خود تولید می‌کند.

کارخانه فولاد مبارکه اصفهان

این شرکت با ظرفیت بالای تولید آهن اسفنجی و فولاد، از جمله واحدهای پیشرو در صنعت فولاد کشور محسوب می‌شود.

کارخانه ذوب آهن اصفهان

این کارخانه از قدیمی‌ترین واحدهای فولادسازی ایران است و به تولید آهن اسفنجی و سایر محصولات فولادی مشغول است.

کارخانه فولاد آذربایجان

این شرکت نیز به تولید آهن اسفنجی و محصولات فولادی در شمال غرب ایران می‌پردازد.

کارخانه فولاد هرمزگان

این واحد صنعتی با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در تولید آهن اسفنجی و فولاد فعال است.

کارخانه جهان فولاد سیرجان

جهان فولاد سیرجان از تولیدکنندگان برتر آهن اسفنجی در ایران است که فعالیت خوبی در منطقه گل گهر سیرجان دارد.

این کارخانجات با توجه به ظرفیت‌های بالای تولید و استفاده از فناوری‌های نوین، نقشی کلیدی در توسعه صنعت فولاد کشور دارند و به تأمین نیازهای داخلی و حتی صادرات محصولات فولادی کمک می‌کنند.

قیمت میلگرد درب کارخانه

کاربران محترم سایت قشم آهن لطفاً توجه داشته باشید جهت استعلام قیمت روز میلگرد سرمد ابرکوه و میلگرد جهان فولاد سیرجان به همراه اطلاع از تخفیفات ویژه مشتریان شرکت فولاد ابرکاوان قشم (قشم آهن)، با شماره 09129596001 تماس حاصل فرمایید و یا با ورود به صفحه قیمت میلگردها، از نرخ روز مطلع شوید.

قیمت لحظه ای و تخفیفات میلگرد